Mosselkwekers hebben de techniek van mosselzaad invangen in de afgelopen tien jaar goed onder de knie gekregen. In 2008 werd in een convenant met overheid en natuurorganisaties afgesproken dat het oogsten van mosselzaad in de Waddenzee stapsgewijs afgebouwd zou worden. Sindsdien hebben kwekers flink geïnnoveerd, wat leidde tot twee verschillende invangsystemen: touwen aan boeien en netten aan buizen.
MZI’s geven mosselkweek grondstofzekerheid
Voor de invang van mosselzaad wordt in totaal 256 hectare aan percelen gebruikt. 212 hectare bevindt zich op de Waddenzee. Daarnaast wordt mosselzaad ingevangen op percelen op de Oosterschelde (31 hectare) en de Zeeuwse Voordelta (13 hectare), vertelt Addy Risseeuw, secretaris van de Producentenorganisatie Mosselcultuur. “Mosselen leven van algen die ontstaan door zonlicht dat water, CO2 en nutriënten omzet in suikers en eiwitten. Mosselen belasten daardoor op geen enkele manier het ecosysteem en bevatten de meest natuurvriendelijke vorm van eiwit die er bestaat. Ze zijn bovendien aantoonbaar gezond en zitten vol essentiële voedingsstoffen.”
Bodemzaadvisserij met een derde teruggebracht
Op dit moment wordt 35 procent van het door de sector gebruikte mosselzaad ingevangen met MZI’s. Dat betekent dat de zaadvisserij op de bodem met ruim een derde is teruggebracht. Met het ministerie van LNV en de natuurorganisaties is afgesproken om te komen tot bijna tweederde sluiting van de bodemzaadvisserij in 2026 en een volledige overgang naar MZI-zaad in 2030. Of dat gaat lukken zal mede afhangen van de economische haalbaarheid van overgang naar MZI-systemen voor de kwekers, aldus Addy Risseeuw. “De productie van mosselzaad is zeer arbeidsintensief: het kost een mosselkweker jaarlijks maanden per jaar aan extra arbeid, wat leidt tot een vier tot vijf keer hogere kostprijs.”
Mosselkweker Dennis Verschuure: “Met het te water laten van de MZI-systemen zijn we in het voorjaar zeker vier weken bezig. Daarvoor zijn we ook al weken druk met het voorwerk, waaronder het bevestigen van de touwen aan de systemen.” Verschuure en andere mosselkwekers zien op dit moment nog geen mogelijkheid om volledig op basis van MZI’s mosselzaad te produceren.
Fotobijschrift: Mosselkweker Dennis Verschuure
Positieve resultaten
Of dat in de toekomst wel mogelijk wordt, zal onder meer afhangen van de opbrengst van de zaadvangst. Die ontwikkeling is gunstig, zo blijkt uit onderzoek van Wageningen Marine Research (WMR). De onderzoekscijfers van de afgelopen tien jaar laten zien dat MZI’s een betrouwbare bron vormen voor het verkrijgen van mosselzaad, aldus Jacob Capelle, onderzoeker bij Wageningen Marine Research. De oogst per hectare laat de afgelopen tien jaar een stijgende lijn zien. “Door het gebruik van MZI’s is er meer zekerheid over de hoeveelheid uitgangsmateriaal voor de mosselkweek. Deze kweekmethode biedt dus zeker perspectief voor de toekomst.”